Participatie is het sleutelbegrip bij wijkontwikkeling. Een vroegtijdige actieve rol van bewoners moet zorgen voor plannen die beter aansluiten op hun behoefte en die op draagvlak kunnen rekenen. Steeds meer gemeenten, woningcorporaties en andere initiatiefnemers zien hiervan de meerwaarde, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van duurzame of seniorvriendelijke wijken. Maar hoe mobiliseer je mensen en hoe zorg je dat hun kennis en ervaring worden benut?
Omgevingswalkshop
Vincent Kokke en Wouter Kroes van JSO ontwikkelden samen met Royal Haskoning een interactieve werkwijze om participatie te organiseren. De Omgevingswalkshop betrekt inwoners en stakeholders en haalt op wat zij belangrijk vinden in hun sociale en fysieke leefomgeving. Vincent: “Wil je begrijpen wat er leeft in een wijk, dan ga je op zoek naar de achterliggende waarden. Voor de een is een gezonde of groene leefomgeving belangrijk, voor de ander is dat veiligheid of een kind- of seniorvriendelijke wijk.”
10 stappen
In tien stappen ontdek je met de Omgevingswalkshop wat van waarde is in de wijk. Een diverse groep inwoners en professionals wandelen door de buurt en doen daar observaties en nemen interviews af. In werksessies worden waarnemingen, wensen en ideeën uitgewisseld en verdiept. De opbrengsten worden geanalyseerd aan de hand van het kwadrant sociale kwaliteit. Dit geeft inzicht in de vele verschillende aspecten die invloed hebben op de sociale kwaliteit in een omgeving. Het resultaat is een rijke set van waarden die de onderlegger is voor actie– en gebiedsplannen.
Den Haag en Rotterdam
Voor de gemeente Den Haag hebben we het een paar jaar geleden georganiseerd voor de notitie Haagse Omgevingswaarden en als demonstratie in het kader van de Dag van de Stad. Recent hebben we de wandeling ingezet bij de herontwikkeling van het Haagse Zuiderpark. De opgehaalde waarden vormen de basis voor nieuwe parknota.
Woningcorporatie SOR in Rotterdam gebruikt de werkwijze bij hun opgave rond seniorvriendelijke woonwijken. Het heeft onder meer een praatplaat opgeleverd met een set van betekenisvolle fysieke en maatschappelijke waarden. Deze waarden zijn de bouwstenen van een seniorvriendelijk Rubroek en Oud-Crooswijk.
Synergie
“Er ligt een enorme kans om echt met elkaar betekenis te geven aan een leefomgeving die van waarde is voor álle stadsbewoners, voor nu en in de toekomst”, zegt Sander Sparenberg van SOR. “Wat ons betreft door samen te denken en samen te doen. De Omgevingswalkshop is hierbij een uitstekend instrument; voor participatie, inventarisatie en synergie.”