Voor jongeren die hulp nodig hebben of vastlopen in hun leven is het belangrijk dat jeugdhulp en school goed samenwerken. Alleen dan ontstaat er een stevig vangnet. Als JSO begeleiden we verschillende scholen, gemeenten en jeugdorganisaties om die samenwerking goed vorm te geven. Daarbij is het uitgangspunt altijd: wat is hierin voor jongeren en hun ouders of andere opvoeders belangrijk en hoe creëren zij regie op hun eigen leven? Dat levert mooie resultaten op.
Nazorg op maat
Hoe voorkomen we uitval op school als jongeren vertrekken uit de residentiele jeugdzorg? Voor Aloysius SG Harreveld deden we een opdracht om het onderwijs en residentiele jeugdzorg beter te laten samenwerken. Kernpunt in deze nieuwe aanpak is de vertrouwde band die de jongeren en de mentor hebben opgebouwd te benutten om de jongere te ondersteunen naar onderwijs of werk. Niet loslaten, maar vasthouden tot de jongere zelf verder kan is de essentie van dit nazorgtraject. En de jongere regie geven op het eigen leven. De winst is dat jongeren minder snel tussen wal en schip komen te vallen en de kans groter wordt dat zij hun opleiding afmaken of werk vinden en behouden.
Zoeter-Meer stem aan opvoeders en jongeren
In Zoetermeer zijn er in de wijk Seghwaert diverse preventieve activiteiten beschikbaar voor ouders en jongeren, aangeboden vanuit organisaties zoals Jeugdgezondheidszorg , Welzijn en Onderwijs. Toch bestaat de indruk dat lang niet alle opvoeders en jongeren hier gebruik van maken. De vraag vanuit de gemeente was: Hoe komt dat? Wat vinden ouders en jongeren uit Seghwaert er eigenlijk zelf van? Hoe kijken zij aan tegen het opvoeden en opgroeien in Seghwaert? We zetten een participatief actieonderzoek in. Dit houdt in dat een groep van 10 sleutelfiguren in de wijk zijn gevonden en begeleid door JSO, die zelf ouders en jongeren zijn gaan interviewen. Omdat de sleutelfiguren uit de wijk participeren in het onderzoek worden zij zelf ook onderdeel van het proces van verandering. Daarnaast verzamelen we zo informatie over wat ouders en jongeren belangrijk vinden. Zo ontstaat in een korte tijd een praktische vorm van samenwerken in de wijk. Uit het onderzoek kwam onder andere naar voren dat juist ouders die de weg niet zo gemakkelijk weten in de wijk het liefst via de school contact hebben over de opvoeding van hun kind.
Wat vinden de ouders er eigenlijk van?
De Gemeente Westland wilde in verband met het opstellen van een nieuwe Lokaal Educatieve Agenda (LEA) meer zicht krijgen op hoe ze ouders met extra zorg rondom hun kinderen kunnen faciliteren en stimuleren in de aansluiting van zorg naar passend onderwijs. De gemeente wilde weten wat er goed gaat, waar verbeteringen wenselijk zijn en welke aanknopingspunten er zijn voor verbetering.
Om hierop antwoorden te vinden heeft JSO in de gemeente in individuele gesprekken met 5 ouders gesproken via een vooraf opgestelde gespreksleidraad. Al deze ouders hebben een kind waarmee het op school niet goed ging waardoor ze met jeugdhulp te maken kregen. Uit de verhalen van deze ouders zijn een aantal verbeterpunten naar voren gekomen. Zo noemen ouders onder andere meer expertise op het gebied van autisme, niet aangeboren hersenletsel en hoogbegaafdheid onder professionals bij gemeente, onderwijs en in de zorg, meer maatwerk binnen het reguliere onderwijs, snelle inzet van alternatieven en hulpverlening bij schooluitval en voldoende passende onderwijsplekken voor specifieke doelgroepen. Ook noemen ze betere samenwerking tussen onderwijs, zorg en ouders, aangepaste maatwerkfinanciering voor individuele zorgleerlingen voor scholen. Tot slot geven ouders aan behoefte te hebben aan lotgenotencontact met andere ouders.
De opbrengsten van deze gesprekken zijn binnen de gemeente en met het onderwijs gedeeld en besproken. Op basis daarvan worden er vervolgacties uitgezet. De inhoud en de uitkomsten van de gesprekken worden ook gebruikt als input voor de Lokale Educatieve Agenda (de LEA).
Meedoen op school
“Hoe vergroten we de ontwikkelingskansen van kinderen op onze school die nu niet of niet voldoende tot leren (kunnen) komen binnen onze school en houden we ze daarmee ook binnen de muren van onze school?” Dat is de uitdagende vraag vanuit basisschool de Klim-Op in Capelle aan den IJssel. Om antwoorden te vinden op deze uitdagende vraag is de Klim-Op onder begeleiding van JSO, samen met het CJG en de kinderopvang een pilot gestart. De redenen waarom deze kinderen niet tot leren komen zijn zeer divers, waarbij het in de meeste situaties niet gaat om cognitieve vaardigheden van het kind. De school heeft de veronderstelling dat door betere kennis over de achtergronden van deze kinderen, relatief kleine aanpassingen en door passende begeleiding het mogelijk moet zijn om deze kinderen thuis nabij onderwijs te bieden. In de pilot werken we procesmatig aan kleine aanpassingen met diverse partners, doen we onderzoek naar de achtergronden van de kinderen en gezinnen en maken we een klantreis, zodat we ervaringen opdoen over het proces dat een kind en het gezin doorlopen bij het krijgen van hulp. De eerste resultaten zijn al geboekt. Bijvoorbeeld een versnelde procedure voor het afgeven van indicatie voor logopedie op school door de jeugdarts en verbeterde afstemming (warme overdracht)tussen kinderopvang en school.
Lees ook dit interview met Dennis Marcussen, directeur van de Klim-Op.
Samen in de regio
De gemeenten en samenwerkingsverbanden PO en VO in Capelle a/d IJssel, Krimpen a/d IJssel en Zuidplas hebben de ambitie om meer samen te werken en om zorg en onderwijs beter op elkaar af te stemmen. Zowel op het niveau van school, van het aanbod als meer specialisme nodig is én als er uitvallers (thuiszitters) zijn. Wij doen hierbij de procesbegeleiding en ondersteunen bij het opstellen van de regionale ontwikkelagenda en OOGO (het bestuurlijk overleg). Dit doen we al sinds 2017. Er is al veel verbetering te zien. Een van de opbrengsten is een handreiking die samen met professionals is gemaakt voor het schoolondersteuningsteam in PO. Hierbij hebben ook kinderen meegedacht over wat zij op school nodig hebben als het niet goed met ze gaat. Er vinden bijeenkomsten plaats om de onderlinge samenwerking op school te versterken. Ook is het zorglandschap in kaart gebracht: wat is er is aan gecombineerde school-zorg hulpvormen voor de leerlingen die dit nodig hebben om hun schoolloopbaan te vervolgen.
JONG doet mee!
JSO ondersteunt het platform JONG doet mee! van jongeren met ervaring in jeugdzorg en dak-en thuisloosheid in Haaglanden. De verbinding tussen jeugdhulp en onderwijs is een van de speerpunten in de werkagenda die gemeenten en JDM samen hebben opgesteld. Centrale vragen zijn hoe jongeren in gesloten jeugdhulp een diploma op hun niveau halen, de aanpak rond thuiszitters en de samenwerking tussen jeugdhulp en onderwijs. Jongeren van JDM hebben meegedacht over de visie van de samenwerkingsverbanden VO en PO en gemeenten Den Haag, Leidschendam-Voorburg en Rijswijk. Er start een pilot om een ervaringsdeskundige jongere op een VO-school in te zetten ter ondersteuning van een jongere die het risico loopt uit te vallen. En jongeren geven feedback en suggesties voor verbeteringen aan MBO om uitval te voorkomen